Persoonlijke hulpmiddelen
Home » Kunst & cultuur » Kunst kijken » Hoe leer ik kunst kijken

Hoe leer ik kunst kijken

Document acties
  • Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Hoe leer ik kunst kijken
Ken je dat? Sta je in een museum, lijkt iedereen er verstand van te hebben behalve jij. Nou vooruit, en het gros van de toeristen. Punt is dat je best graag zou willen weten hoe je nu als beginnend kunstliefhebber naar kunst leert kijken zonder gelijk een vierjarige opleiding kunstgeschiedenis te hoeven volgen. Het antwoord op die vraag vind je in deze Hoedoe.

Hoedoe door: Merel van der Lande

Bekijk het profiel van Merel van der Lande
Aantal Hoedoes: 50


Benodigdheden

  • Interesse in kunst
  • Een open houding
  • Vrije dagen
  • E-reader van Kunstkijken Nederland

Stappen

  1. Weet wat kunst is

    kunst de; v -en 1 verkregen vaardigheid in het een of ander: de ~ vh koken 2 het vermogen om schoonheid te scheppen en esthetisch genot op te wekken (Van Dale).

    Kunst kun je grofweg indelen in autonome en toegepaste kunst. Toegepaste kunst is praktische kunst waarvan je meteen ziet wat de functie is. Denk aan kleding, gebouwen en affiches. Bij autonome kunst, zoals schilderijen, foto’s en beeldende kunst gaat het om de esthetiek van het werk en niet zozeer om het praktische doel. Of je nu een voorkeur hebt voor toegepaste kunst of autonome kunst, beiden zijn een vorm van visuele communicatie. Kunst is gemaakt door mensen en voor mensen. Via het kunstwerk wil de kunstenaar de kijker iets vertellen.

  2. Weet wat er mis kan gaan

    Nu je weet dat kunst een vorm is van visuele communicatie, begrijp je waarschijnlijk ook dat kunst, net als mondelinge of schriftelijke communicatie, verkeerd begrepen kan worden. Als een kunstwerk zijn uitwerking mist, kan dat aan de kunstenaar liggen, maar die kan zijn creatie niet meer aanpassen. Vaker ligt de fout bij degene die het kunstwerk bekijkt. Dit is wat er zoal mis kan gaan bij het kijken naar kunst.
    • Je staat niet open voor het kunstwerk
    Als je hoofd er niet naar staat, het werk je niet aanspreekt of als de omstandigheden in het museum (te warm, te koud, te druk, etc.) niet goed zijn, ben je afgeleid. Je kunt je niet op het kunstwerk concentreren, terwijl sommige kunstwerken juist wat extra inspanning vereisen.
    • Je mist een getraind oog
    In het dagelijks leven kijk je oppervlakkig om je heen. Geloof je dat niet? Bedenk dan maar eens hoe de voordeuren van je buren eruit zien. Bijna niemand zal de deuren tot in de kleinste details kunnen beschrijven. Logisch, maar onze oppervlakkige manier van kijken, is niet geschikt om kunst te bekijken. Als je leert op details te letten, gaat een kunstwerk leven en wordt het vanzelf interessant. Zie hiervoor ook de Hoedoe: Hoe bekijk ik moderne schilderkunst?
    • Je mist achtergrondinformatie
    Vaak is een kunstwerk gemaakt in een andere tijd, op een andere plek en door iemand die heel anders denkt of dacht dan jijzelf. Een schilderij kan bijvoorbeeld een gebeurtenis laten zien die plaatsvond in de achttiende eeuw, maar waar jij helemaal niets van af weet. Of er worden oude symbolen gebruikt die jou niets zeggen. Hier komt dus toch een stukje kunstgeschiedenis om de hoek kijken. Een afgeronde opleiding is niet nodig, maar het is wel slim om voordat je een tentoonstelling gaat bezoeken op internet achtergrondinformatie te zoeken over de kunstenaar, de tijd waarin hij of zij leefde en over de kunststroming waartoe de kunstenaar behoorde.
    • Je wilt het kunstwerk ‘oplossen’
    Een veelgemaakte fout is dat mensen het kunstwerk willen doorgronden. Ze willen weten wat de boodschap van de kunstenaar is, maar het leuke - en tegelijkertijd lastige - van kunst is dat die boodschap voor iedereen anders kan zijn. Er is niet één oplossing. Dus in plaats van je daarop te focussen, kun je beter kijken naar wat jij ziet en wat jij daarvan vindt.

  3. Volg een cursus of workshop

    Open staan voor een kunstwerk en achtergrondinformatie verzamelen, zijn dingen die je makkelijk zelf kunt doen. Jezelf een getraind oog bezorgen is lastiger; je weet immers niet waar je op moet letten. Een goed startpunt is het volgen van een korte cursus of workshop kunst kijken. Daarin leer je hoe je kunt letten op details als vormen, licht, compositie, materialen, 2D of 3D, symbolen en kleurgebruik. Maar ook hoe je die gegevens dan weer kunt vertalen naar de boodschap die de kunstenaar wil overbrengen. En je leert om een gevoel te krijgen bij een kunstwerk.

  4. Kijk met een gids

    Gaat een cursus of workshop je te ver, dan is het in ieder geval zinvol om je bij elke tentoonstelling te laten rondleiden door een gids. Of dat nu een persoon is of een digitale variant. Een gids geeft je belangrijke achtergrondinformatie en wijst je op details waaraan je zelf misschien snel voorbij zou gaan. Het voordeel van een persoon is dat je zelf vragen kunt stellen. Vraag vooral om uitleg als je niets met een kunstwerk hebt. De gids kan je dan vertellen waarom het bijzonder is. Of je het daarmee eens bent is een tweede, maar het is wel heel leerzaam.

  5. Onthoud: oefening baart kunst

    Het kost tijd om een goed onderbouwd oordeel te kunnen vellen over een kunstwerk. Geef dus niet te snel op. Net als voor de kunstenaar zelf, geldt ook voor jou: oefening baart kunst. En als je dan in staat bent om een goed onderbouwd oordeel te vellen, is het nog altijd  ‘slechts’ jouw persoonlijke mening. Bovendien zul je merken dat als je meer van kunst weet, je manier van kijken en je smaak veranderen.

Do's

  • Een cursus of workshop kunst kijken volgen
  • Je laten rondleiden door een gids
  • Oefenen, oefenen, oefenen

Don'ts

  • Een museum bezoeken als je hoofd er niet naar staat
  • Denken dat je het nooit zult leren; het kost tijd, maar iedereen kan het leren

Bron

Meer uitleg

Hoedoeners in de spotlight
Adine Faber-Versluis
Lid sinds: 5 april 2008
Aantal Hoedoes: 469
Erik Weijers
Lid sinds: 26 maart 2008
Aantal Hoedoes: 42
F. Nelissen
Lid sinds: 7 april 2008
Aantal Hoedoes: 23
Wil je ook schrijven voor Hoedoe?
Meld je aan!