Hoe leer ik een gedicht uit mijn hoofd
Document acties
- Tijdshoeveelheid 14 dagen
- Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Benodigdheden
- Het uitgeprinte gedicht, altijd in je broekzak
Stappen
-
Kies een gedicht
Het beste kun je een gedicht kiezen dat je mooi vindt. Een niet al te lang gedicht om te beginnen. Zelf koos ik voor The Raven van Edgar Allan Poe. Eigenlijk te lang: eerder een kort verhaal op rijm dan een gedicht. Maar dat maakte de uitdaging extra groot. En het is een heel mooi gedicht.
-
Lees het gedicht
Lees het gedicht een paar keer en zorg dat je het begrijpt. Zoek woorden op die je niet kent. Wat is er zo mooi aan en hoe helpt je dat om het gedicht beter te onthouden? Wat is het rijmschema? Zit er bijvoorbeeld een mooi ritme in of mooie alliteraties (klankherhalingen)?
... Ah, distinctly I remember it was in the bleak December and each seperate dying ember ...
Prachtig, hier lijkt wel een Eminem aan het werk - zijn beschaafde dubbelganger dan.
-
Lees het gedicht hardop
Je zult merken dat je een gedicht beter onthoudt als je het hardop leest. Klank is belangrijk. Ook als je het gedicht niet leert om het voor te dragen, helpt het je bij het 'etsen' van de herinnering. Lees het de eerste keer van papier. Voel het ritme van het woord- en zinsverloop. Merk waar je moet ademhalen.
-
Leer de eerste strofe uit je hoofd
Uiteraard moet je het gedicht stukje bij beetje uit je hoofd leren. Een strofe (zeg maar een alinea van een gedicht) is een mooi begin. Als je een strofe kent, krijg je alvast de beloning van iets afgeronds te kennen. (Als een gedicht geen strofen heeft, maak dan zelf een verdeling).
Het onthouden van de eerste regel is cruciaal: als je die vergeet, kun je niet meer verder. Verzin bijvoorbeeld een ezelsbruggetje om die eerste woorden te onthouden. Bij The Raven is dat makkelijk. Het gedicht begint als een sprookje, met de woorden Once upon:
Once upon a midnight dreary, while I pondered, weak and weary...
Je moet vaak weer naar het papier grijpen, maar dat is niet erg. Doe 2 regels en kijk weer naar het papier. Probeer regel 3 en 4 en kijk weer op het papier.
De eerste strofe leerde ik uit mijn hoofd op de fiets, op weg naar mijn ouders. Daar aangekomen, lepelde ik het op als een brave schooljongen. Mijn moeder zal wel trots geweest zijn :-)
-
Leer de tweede strofe
Pas als je de eerste strofe een of twee keer (bijna) foutloos hebt opgezegd, ga je verder met de tweede. Nadat je de tweede vrij goed kent, zeg je de laatste zin van de eerste en de eerste zin van de tweede strofe een paar keer op. Door de overgang te oefenen, zorg je dat de strofen in je geheugen goed aan elkaar worden geketend. Je kunt ook een beeldend verband leggen (zie Hoe train ik mijn geheugen) tussen het laatste woord en het eerstvolgende van de nieuwe strofe.
Deze overgangen zijn wat lastig bij het gedicht The Raven. Alle strofes eindigen met dezelfde klank, die steeds lijkt op het Nevermore van de raaf. Er is dus geen unieke klankassociatie mogelijk. Wat helpt, is dat het gedicht een verhaal is: elke strofe vertelt een gebeurtenis. Nadat de hoofdpersoon naar buiten stapt en daar aantreft:
Darkness there, and nothing more..
is het makkelijk te onthouden dat hij daarna weer naar binnen gaat!
-
Slaap er een nachtje over
Na een paar strofen is je beheersing over het gedicht steeds meer een kaartenhuis aan het worden. Ga niet 'te hoog', om te voorkomen dat je de volgende dag alleen nog maar flarden uit alle strofen weet, in plaats van enkele strofen goed. Overigens is het even schrikken na de eerste nacht slapen. Dat merkte ik ook. Veel verder dan het Once upon kwam ik niet. Ik moest het papier er weer bij pakken en voor mijn gevoel bijna helemaal opnieuw beginnen. Toch viel het mee: de tweede dag ging het leren veel sneller.
-
Herhaal het gedicht eindeloos
Blijf het gedicht in je hoofd opzeggen, of hardop tijdens een avondwandeling (heel geschikt voor romantische gedichten). Of tijdens het koken of afwassen...
Bij een lang gedicht als The Raven is het goed om niet steeds vooraan te beginnen. Geef elk gedeelte van het gedicht ongeveer evenveel oefentijd.
Na twee weken lukte het me voor het eerst om The Raven bijna foutloos en zonder veel haperen op te zeggen. Het is een heel goed gevoel: het voelt nu echt als mijn gedicht. Als ik me verveel omdat de trein vertraging heeft, is het een geweldig tijdverdrijf. Soms kijken medereizigers me wat bevreemd aan als ik sta te lispelen, maar wat kan mij dat schelen ;)
Het enige nadeel is dat het gedicht me bijna niet meer loslaat, net als de raaf die de kamer niet meer zal verlaten...
And the raven, never flitting, still is sitting, still is sitting
On the pallid bust of Pallas just above my chamber door
And his eyes have all the seeming of a demon that is dreaming,
And the lamp-light o'er him streaming throws his shadow on the floor;
And my soul from out that shadow that lies floating on the floor
Shall be lifted — nevermore!
Do's
- Gebruik verloren momenten om te oefenen, bijvoorbeeld in de trein of op de fiets
- Ook als je het gedicht eenmaal kent, pak het papier er nog eens bij. Tijdens het vaak herhalen sluipen er soms foutjes in.
Don'ts
- Probeer niet het hele gedicht ineens. Zorg dat je een strofe kent voordat je aan de volgende begint.
