Hoe interpreteer ik het boeddhisme

Hoedoe door: Merel van der Lande

Bekijk het profiel van Merel van der Lande
Aantal Hoedoes: 50

Benodigdheden

• Spirituele basishouding of een brede maatschappelijke interesse

Stappen

1. 

   Weet wie Boeddha is

   Ruim 2600 jaar geleden werd Boeddha geboren als de Noord-Indiase prins Siddharta. Hij werd ook wel Shakyamuni (wijze uit de Shakya-stam) of Gautama (een medische leraar van wie zijn familie zou afstammen) genoemd. Het verhaal gaat dat Siddharta geïsoleerd van de wereld en in rijkdom opgroeide en werd beschermd tegen zaken als ouderdom, verval, dood, lijden en ziekte. Totdat hij tijdens een uitstapje buiten het paleis een oude man, een dode, een zieke en een monnik ontmoette. De ervaringen met de oude man, de dode en de zieke zetten hem aan het denken over de aard van het leven, de ontmoeting met de monnik over de mogelijkheid vrij te zijn van kwaad en lijden. Toen hij 29 was, trok Siddharta zich terug in meditatie. Zes jaar later, op zijn 35e, bereikte hij de staat van verlichting en was hij, net als de monnik, vrij van kwaad en lijden. Boeddha betekent dan ook verlichter.

2. Weet wat Boeddha leerde

   Tot aan zijn dood, hij was toen 80 jaar oud, ging Boeddha het hele land door om zijn verhaal te vertellen. Zijn leer is dan ook gebaseerd op zijn eigen ervaringen. Maar wat leerde hij nu eigenlijk precies tijdens die zes jaar van afzondering? Boeddha ontdekte dat het leven bestaat uit allerlei vormen van lijden: pijn, verdriet, jaloezie, haat, angst. De oorzaken van dat lijden liggen in de mensen zelf en worden dus niet gestuurd door een hogere macht (zoals een god). Dat aangenomen, betekent dus ook je jezelf van lijden kunt bevrijden. Lukt dat, dan heb je de staat van verlichting bereikt.
   Nu zul je je misschien afvragen hoe het ooit mogelijk is om een leven te leiden zonder pijn, verdriet, angst en haat. Feit is: dat kan niet. Maar volgens de Boeddha kun je er wel anders naar leren kijken. Hoe? Dat lees je in de volgende stappen.

3. Ken het uitgangspunt van het boeddhisme

   Boeddha’s leer wordt de dharma genoemd. Het uitgangspunt van de leer is om door middel van studie en oefening tot het inzicht te komen dat we de oorzaken én de oplossingen van onze problemen in onszelf moeten zoeken en niet daarbuiten. In Tibet wordt iemand die de dharma beoefent een nangpa genoemd, iemand die de waarheid in zichzelf zoekt. Dat is waar het boeddhisme om gaat. Boeddha vroeg zijn volgelingen dan ook om zijn woorden niet klakkeloos voor waar aan te nemen, maar om zelf te testen of het klopte wat hij zei. Daardoor werd het boeddhisme geen godsdienstige religie, maar een levensbeschouwing.

4. Ken de kern van de dharma

   In zijn eerste officiële leerrede verwoordde Boeddha de essentie van zijn leer: de vier edele waarheden.
   1. Het leven is lijden/frustratie (dukkha)
   Dukkha heeft te maken met vergankelijkheid en met hechten en loslaten De eerste ‘edele waarheid’ is niets anders dan het inzicht dat we onszelf vastzetten doordat we ons vastklampen aan het vergankelijke. Daarom krijgen we stress als we onze baan dreigen te verliezen, voelen we pijn als we een dierbare verliezen en zijn we bang om ziek of oud te worden.
   2. Er is een oorzaak van lijden
   Verkeerd inzicht is volgens Boeddha de oorzaak van ons lijden. Mensen denken dat het lijden hun overkomt, dat het hun lot is, dat het nu eenmaal bij het leven hoort, of - zoals in het westen vaak wordt gedacht - dat het lijden voorkomen kan worden. Het eerste leidt volgens Boeddha tot een fatalistische levenshouding, waarbij je de oorzaak van pijn en lijden buiten jezelf zoekt. Als je denkt dat het lijden voorkomen kan worden, ontken je dat emoties als pijn, verdriet en angst bij het leven horen waardoor je de problemen nooit realistisch zult kunnen bekijken. 
   In de derde en de vierde ‘edele waarheid’ legt Boeddha uit hoe je zonder het lijden te ontkennen of fatalistisch te zijn, kunt leven zonder te lijden.
   3. Er is een uitweg
   Boeddha stelt dat de staat van verlichting al bij iedereen aanwezig is. Maar omdat we vol zitten met stress en complexen merken we dat niet. Toch zitten we niet gevangen in al die oude patronen. Het is mogelijk om eruit te stappen. Hoe, dat lees je in de vierde ‘edele waarheid’.
   4. Die uitweg is het edele achtvoudige pad
   Het ‘edele achtvoudige pad’ is de weg die leidt tot herontdekking van je eigen diepste wezen ofwel je boeddhanatuur. Zie voor meer informatie over dit pad de Hoedoe Hoe word ik Boeddhist?
    

5. Weet dat er meerdere stromingen zijn

   Tot slot moet je weten dat er verschillende stromingen zijn binnen het boeddhisme. De drie traditionele hoofdstromingen zijn het Theravada-boeddhisme (het zuidelijk boeddhisme in landen als Thailand, Myanmar en Sri Lanka), het Mahayana-boeddhisme (daartoe behoren het Ch´an- en Zen-boeddhisme in landen als China, Japan en Zuid-Oost Azië) en het Vajrayana-boeddhisme (in Tibet, Nepal en Bhutan). Naast deze drie traditionele stromingen vormt zich in westerse landen een eigen vorm van het boeddhisme.

Do's

• Je verdiepen in de basisprincipes van het boeddhisme

Don'ts

• Denken dat Boeddha een god is

Bron

Meer uitleg

• Uitgebreide informatie over de vier edele waarheden, het edele achtvoudige pad en de verschillende stromingen binnen het boeddhisme.