Persoonlijke hulpmiddelen
Home » Maatschappij » Levensbeschouwing » Jodendom » Hoe vier ik een bar of bat mitswa

Hoe vier ik een bar of bat mitswa

Document acties
  • Tijdshoeveelheid 2 dagen
  • Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Hoe vier ik een bar of bat mitswa
In de meeste joodse gezinnen wordt de overgang naar volwassenheid uitgebreid gevierd in de vorm van een bar mitswa (jongens) of een bat mitswa (meisjes). Wat te doen als je als niet-jood bent uitgenodigd om een bar of bat mitswa bij te wonen? In deze Hoedoe lees je wat bar en bat mitswa precies is, hoe het wordt gevierd en welke kleding je het beste kunt dragen.

Hoedoe door: Merel van der Lande

Bekijk het profiel van Merel van der Lande
Aantal Hoedoes: 50


Benodigdheden

  • Geld
  • Belangstelling voor het Jodendom

Stappen

  1. Weet wat bar en bat mitswa inhoudt

    In het Jodendom is het moment van volwassen worden erg belangrijk. Zodra een meisje twaalf en een jongen dertien wordt, zijn ze bat mitswa (dochter van het gebod) en bar mitswa (zoon van het gebod). Ze zijn dan religieus volwassen wat onder meer het volgende betekent:
    1. De jongen of het meisje neemt zelf de verantwoordelijkheid voor het Joods zijn en voor de religieuze verplichtingen die daaraan verbonden zijn.
    2. Als jongen tel je mee voor minjan of minje, het aantal van tien volwassen mannen dat een minimumvereiste is voor het houden van een gemeenschappelijke godsdienstoefening. In liberale gemeenten telt ook de bat mitswa mee voor minje.
    3. De jongen legt voortaan de gebedsriemen (tefillien) aan en bedekt zich met de gebedsmantel (talliet) bij het uitspreken van bepaalde gebeden.
    4. De jongere wordt vanaf nu geacht zich aan mitswot, de geboden van de Thora te houden. Veel van de geboden hebben betrekking op het dagelijks leven, zoals het houden van sjabbat, het naleven van de spijswetten en de manier waarop je met andere mensen omgaat. Deze geboden worden vantevoren door de jongens en meisjes, die bar en bat mitswa worden, bestudeerd.

  2. Zorg voor passende kleding

    De viering van bar of bat mitswa bestaat uit een plechtigheidceremonie in de synagoge met vaak aansluitend een gezamenlijke maaltijd of een feest. Mannen dragen zowel tijdens de ceremonie als tijdens het feest erna een pak. Joodse mannen dragen in de synagoge bovendien een keppeltje en hoewel het voor niet-Joden niet verplicht is, toon je daarmee wel respect. Vrouwen dragen tijdens de plechtigheid een jurk tot over de knieën. De armen zijn bedekt. Is het feest ’s avonds dan kun je als vrouw een cocktailjurkje dragen. Bestaat een feest uit een gezamenlijke maaltijd draag dan een casual rok, jurk of pak. Twijfel je? Vraag het dan gewoon even aan degene die je heeft uitgenodigd.

  3. Koop een cadeau

    Het is gebruikelijk om de bar of bat mitswa tijdens het feest een cadeau te geven. Doe vooral niet te moeilijk. Je kunt in principe alles geven wat past bij een twaalfjarig meisje of een dertienjarige jongen. Wil je een symbolisch cadeau of geld geven, geef dan iets met het getal 18 of een veelvoud daarvan. Nummer 18 staat in het Hebreeuws symbool voor het leven. 

  4. Woon de plechtigheid bij

    Het ritueel rond de volwassenwording bestaat uit het voor de eerste keer opgeroepen worden om de parasja, een gedeelte uit de thora, foutloos in het Hebreeuws voor te dragen. Dat klinkt simpel, maar voor de bar mitswa en zijn familie is het erg spannend. Het ritueel vindt plaats op de sjabbat (zaterdagviering) na de dertiende verjaardag van de jongen (en in meer liberale kringen ook na de twaalfde verjaardag van het meisje). Het reciteren uit de thora gebeurt niet onvoorbereid; de toekomstige bar of bat mitswa begint al een jaar van tevoren met het leren en oefenen van de thoratekst en de bijbehorende muzikale intonatie. Daarbij wordt de jongere geholpen door een leraar.

    Na het ritueel spreekt de vader een speciale bede uit: “Gezegend zij Hij die me vrijgemaakt heeft van de verantwoordelijkheid voor dit kind.” Hiermee verklaart hij voor alle aanwezigen dat hij tot nu toe verantwoordelijk is geweest voor zijn zoon of dochter, maar dat vanaf dit moment de jongen of het meisje zelf de verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden. Daarna richt ook de rabbijn zich tot de jongere die zojuist heeft gelezen. Vaak noemt hij daarbij het feit dat de jongere nu aan het begin staat van het proces van volwassen worden, waarin hij of zij steeds meer leert om zelfstandig beslissingen te nemen, en wenst hij de jongere toe dat hij of zij met Gods hulp opgroeit tot een bewuste, positieve joodse volwassene die een eigen bijdrage zal leveren aan de joodse gemeenschap en de wereld. Het ritueel is echter niet in alle synagogen en in alle landen hetzelfde, dus wil je van tevoren weten wat er precies gaat gebeuren dan kun je dat navragen bij de desbetreffende synagoge.

  5. Vier feest

    Na de dienst in de synagoge wordt thuis uitgebreid feestgevierd. Vaak is dit meteen nadat de sjabbat is afgelopen, op zaterdagavond. Soms is het feest op de zondag erna. Naast familie en vrienden worden meestal ook de aanwezigen in de synagoge uitgenodigd. Het feest kan bestaan uit een gezamenlijke lunch of maaltijd (zie ook de Hoedoe Hoe eet ik koosjer?) of een soort trouwfeest, met een lopend buffet, een dj of een live band. Tijdens het feest krijgt de bar of bat mitswa cadeautjes van de familie en genodigden en houdt hij of zij een toespraakje (de drasja).

  6. Luister naar de drasja

    Tijdens de drasja bedankt de bar of bat mitswa zijn of haar familie, vrienden en leraren en vertelt kort iets over wat hij of zij ter voorbereiding op deze dag heeft geleerd. Soms wordt deze drasja gehouden tijdens de dienst in de synagoge zelf. Ook in orthodoxe kringen is het gebruikelijk dat meisjes een drasja houden tijdens hun bat mitswa- feest. In enkele orthodoxe gemeenten mag ze dat ook tijdens de dienst doen.

Do's

  • Bereid je voor op wat komen gaat.
  • Toon respect; voor de bar/ bat mitswa en de familie is het ritueel erg spannend.

Don'ts

  • Moeilijk doen over het cadeau; alles wat past bij een twaalfjarig meisje of een dertienjarige jongen is goed.
  • Uitdagende kleding dragen tijdens de plechtigheid.

Bron

O.a. Katholieke Raad voor Kerk en Jodendom

Meer uitleg

Hoedoeners in de spotlight
Adine Faber-Versluis
Lid sinds: 5 april 2008
Aantal Hoedoes: 469
Irene de Vette
Lid sinds: 19 juni 2008
Aantal Hoedoes: 78
Janine Bruinooge
Lid sinds: 7 april 2008
Aantal Hoedoes: 34
Wil je ook schrijven voor Hoedoe?
Meld je aan!