Persoonlijke hulpmiddelen
Home » Familie & relaties » Familie » Hoe onderzoek ik mijn stamboom

Hoe onderzoek ik mijn stamboom

Document acties
  • Tijdshoeveelheid 20 uren
  • Moeilijkheidsgraad: uitdagend
Hoe onderzoek ik mijn stamboom
Altijd al nieuwsgierig geweest naar wie je voorouders zijn? Wie weet; misschien ben je in de verte wel familie van onze minister-president of mediatycoon John de Mol! Met de huidige moderne middelen zoals de zoekmachines op internet en digitale archieven is het bijna een fluitje van een cent. De uiterst secure manier van registratie, hebben we te danken aan Napoleon Bonaparte die op 1 maart 1811 (tijdens de Franse Bezetting van Nederland) de Code Napoléon invoerde. De zelfbenoemde keizer riep het Burgerlijk Wetboek voor de Fransen in het leven om onder andere de burgerlijke staat en burgerlijke stand (met name het huwelijk) aan de kerkelijke macht te onttrekken. Iedereen die in 1811 nog geen achternaam had, werd gedwongen om er een te kiezen. Familienamen werden erfelijk en patroniemen (namen die van de vaders naam zijn afgeleid, zoals Pieterszoon) verdwenen. De regels van destijds, vormen hedendaags nog steeds de basis van onze eigen Burgerlijke Stand.

Hoedoe door: Noortje van Dorp

Bekijk het profiel van Noortje van Dorp
Aantal Hoedoes: 125


Benodigdheden

  • Papier
  • Pen
  • Internet
  • (digitale) archieven
  • (oudere) familieleden
  • Stamboomprogramma
  • Nieuwsgierigheid

Stappen

  1. Bepaal wat en wie je wilt onderzoeken

    Stamboomonderzoek doen is hartstikke leuk, maar voor je het weet beland je in een wirwar van informatie en zie je door de bomen het bos niet meer. Voordat je begint met stamboomonderzoek, is het daarom erg belangrijk om te bepalen naar welke familie je onderzoek gaat doen. Kies je de familie van je moederskant, of van je vaderskant? Kies je voor een voorouderonderzoek en ga je van je ouders, grootouders, overgrootouders en verder? Of kies je voor de mannelijke lijn, de houder van de familienaam? Gaandeweg zal je merken dat sommige familielijnen dunner worden, omdat door de grote aanwezigheid van het vrouwelijk geslacht de familienaam niet mee wordt genomen.

  2. Begin bij je gezin

    De makkelijkste en snelste manier om te beginnen met je stamboomonderzoek is bij je eigen familie. Noteer eerst de namen, geboortedata, eventuele sterfdata en huwelijksdata van je eigen ouders, broers en zussen en hun kinderen. Je werkt dus eigenlijk van het nu naar het verleden.

  3. Bezoek oude familieleden

    Ga vervolgens op bezoek bij oude familieleden, het liefst iemand die aan het hoofd van de familie staat om de ‘stam’ zo stevig mogelijk te houden. Kijk bij je opa, oma of oudtante in de kast naar trouwboekjes, rouwkaarten, geboortekaartjes etc. Op een huwelijksakte vind je bijvoorbeeld de namen van de ouders van het bruidspaar. Op deze manier kom je steeds verder in de tijd. Houd op papier aan de hand van een boomstructuur en pijltjes bij wie je al hebt gevonden en waar nog gaten ontbreken. Misschien kan opa de gaten nog wel invullen.

  4. Zoek in de (digitale) archieven van de Burgerlijke Stand

    Als je geluk hebt, dan ben je misschien wel drie of vier generaties teruggegaan. Maar vanaf dat punt wordt het moeilijker. Kruip een avondje achter de computer en zoek in de digitale archieven van de Burgerlijke Stand. Bijvoorbeeld in WieWasWie, een landelijke database van officiële akten van de Burgerlijke Stand in Nederland en overzee. Via WieWasWie kun je gegevens terugvinden tot 1811, het begin van de Burgerlijke Stand, en met een beetje geluk zelfs nog informatie die dateert van voor die tijd.

  5. Bekijk de Doop- Trouw en Begraafboeken (DTB)

    Voor de invoering van de Burgerlijke Stand, hielden de kerken in hun eigen boeken bij welke kerkleden werden geboren, stierven of in het huwelijk traden. Deze DTB-boeken van kleine gemeenten kun je in de archieven van de provincie vinden. De DTB-boeken van grotere steden liggen zeer waarschijnlijk in het eigen gemeentearchief.
    Houd er wel rekening mee dat het zoeken steeds lastiger wordt. Voor de invoering van de Burgerlijke Stand was het namelijk niet verplicht om een achternaam te hebben. In die tijd werd er meer gebruik gemaakt van zogenaamde patroniemen: een achternaam die van de vadersnaam afgeleid is. Van die tijd stamt bijvoorbeeld ook Jansen (Jans zoon). Voorouders.net geeft meer uitleg over het aantonen van afstammingsrelaties ofwel: filiaties. De DTB-boeken zijn in het westen vanaf ongeveer 1600 bijgehouden. In het noorden en oosten dateren ze vaak niet verder terug dan 1740.

  6. Download een (gratis) stamboomprogramma

    Op internet zijn er diverse links te vinden naar websites waar je (gratis) stamboomprogramma’s kunt downloaden. Bijvoorbeeld bij Aldfaer. Online kun je al heel veel informatie vinden over het verwerken van je gegevens. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om het programma al eerder in het onderzoek aan te schaffen en gedurende de zoektocht de stamboom telkens aan te vullen.

  7. Doe iets met de resultaten

    Je hebt veel uren in je stamboomonderzoek zitten. Het zou zonde zijn als je het voor jezelf houdt, al is de keuze daarover natuurlijk aan jou. Directe familieleden zullen je onderzoek graag willen inzien. Maar ook mensen die je helemaal niet kent, hebben interesse in jouw stamboom. Misschien heeft iemand in zijn stamboom wel ergens jouw familienaam staan. Deze persoon kan dan goed jouw stamboom gebruiken om die van hem uit te breiden. Google geeft verschillende hits naar websites waar je je stamboom online kunt zetten.

Do's

  • Kijk, voordat je begint met je onderzoek, eerst eens op internet of er iemand uit de familie niet al onderzoek heeft gedaan. Bijvoorbeeld op www.stamboomzoeker.nl.
  • Vind je het leuk om een uitgebreide stamboom te maken? Kijk dan ook in de archieven van het Bevolkingsregister en de Memoires van Successie (archief van successiebelasting). In deze archieven vind je ook informatie over verhuizingen, kerklidmaatschap en het nalatenschap.
  • Bij het invoeren van de Burgerlijke Stand, zijn er aktes opgesteld waarin duidelijk vermeld staat wie allemaal een bepaalde familienaam kreeg. Deze aktes, zeer waarschijnlijk te vinden in de archieven van de provincie, zijn goed te gebruiken voor de overgangsperiode van de DTB-boeken en de Burgerlijke stand.

Don'ts

  • In ruim vierhonderd jaar kan het zijn dat een familienaam in een vertakking plots anders wordt geschreven. Respecteer dit en pas de naam niet aan. Je achterfamilieleden zijn namelijk de dragers van deze ‘vergissing’.

Bron

Hoedoeners in de spotlight
Susanne Biemans
Lid sinds: 14 mei 2008
Aantal Hoedoes: 9
Cindy Kamstra
Lid sinds: 18 juni 2008
Aantal Hoedoes: 86
Irene de Vette
Lid sinds: 19 juni 2008
Aantal Hoedoes: 78
Wil je ook schrijven voor Hoedoe?
Meld je aan!