Door: Bastienne Wentzel

Fossiele brandstoffen raken op, CO₂ en andere broeikasgassen zorgen voor een veranderend klimaat of een verpest milieu. Welke reden je ook aanvoert, het kan geen kwaad wat minder fossiele brandstoffen te gebruiken. Een beetje besparen op benzine of diesel voor de brommer, motor of auto bijvoorbeeld. Maar we willen natuurlijk niet minder mobiel zijn. Duurzame alternatieven winnen aan populariteit. De zogenaamde biobrandstoffen worden uit planten gemaakt. Ze zorgen voor minder uitstoot van CO₂.

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

Het verhaal gaat dat zeep al door de Babyloniërs zo’n vijfduizend jaar geleden werd gebruikt. Zij hadden al ontdekt dat dierlijk vet en as vermengd met klei helpt bij het schoonmaken van hun was. Echte zeep wordt nog steeds op die manier gemaakt zoals in de zeepmakerij in Jordanië op de foto hiernaast. Onze shampoo en andere schoonmaakmiddelen bestaan tegenwoordig vaak uit andere chemicaliën. Het basisrecept van zeep uit vet en loog is eenvoudig, hoewel het maken van echte goede zeep een waar ambacht is. Er zijn tientallen verschillende soorten vetten die zeepmakers gebruiken. Ieder geeft verschillende eigenschappen aan de zeep. Ook minieme aanpassingen aan de verhoudingen van gebruikte ingrediënten heeft grote invloed op het resultaat. Hieronder een basisrecept met olijfolie, ga daarna vooral zelf aan het experimenteren!

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

Samen met vrienden een code afspreken zodat de buitenwereld je brieven lekker niet kan lezen. Iedereen heeft vroeger wel eens een geheimschrift bedacht. Toch is cryptografie ook een serieus vak. Met behulp van geheimtaal wordt gevoelige informatie over het internet verzonden. Enkel de zender en de ontvanger bezitten de code om de versleutelde gegevens te ontcijferen. Er zijn talloze methoden om informatie te versleutelen, zoals het omdraaien of verschuiven van letters van het alfabet. De meest gebruikte en meest veilige op dit moment zijn op basis van wiskundige algoritmen. Om die te ontcijferen heb je een computer nodig. Een heel eenvoudige manier is chemisch geheimschrift. Makkelijk te maken, maar ook makkelijk te kraken...

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

DNA maken? Nee, dat is inderdaad nog steeds onmogelijk. Wetenschappers kunnen wel kleine stukjes DNA maken door de bouwstenen ervan aan elkaar te plakken. Maar drie miljard bouwstenen (het aantal dat in menselijk DNA aan elkaar zit) in de juiste volgorde is iets teveel gevraagd. En het hoeft ook niet. Compleet DNA kun je ook uit cellen halen, ook wel isoleren genoemd. Dat is zo eenvoudig dat je het gewoon op de keukentafel kunt doen.

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

Het misschien wel meest nutteloze speeltje ter wereld bestaat al meer dan vijftig jaar. En het is ook nog eens bij toeval uitgevonden. Een onderzoeker van het Amerikaanse bedrijf General Electric zocht een alternatief voor rubber en produceerde een plakkerig, druiperig goedje. Het stuiterde weliswaar, maar was zeker geen vervanger voor rubber. Tegenwoordig zijn er wel handige toepassingen voor bedacht, zoals het vastzetten van spullen in het Apollo ruimteschip als het gewichtloos in de ruimte zweeft. Silly putty is een echte ‘vaste vloeistof’. Je kan het uitrekken maar ook afbreken. Het stuitert maar druipt ook van de tafel af. De stof die verantwoordelijk is voor deze eigenschappen is een polymeer dat polysiloxaan heet. Echte Silly Putty bestaat natuurlijk uit veel meer stoffen, maar je kunt thuis makkelijk stof maken met eigenschappen die op het beroemde speeltje lijken. En met een kleine toevoeging heb je ineens een stuiterbal in handen.

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

Het woord ‘batterij’ heeft een aardige geschiedenis. Battery in het Engels komt van to bat dat slaan betekent. Battery betekent dan ook ‘een klap’. Zo voelde het tenminste als je een elektrische schok kreeg van de rij elektrisch opgeladen glasplaten die de Amerikaanse wetenschapper Benjamin Franklin had opgesteld. De Italiaan Volta maakte later de eerste echte batterij die stroom leverde. Zijn naam is dan ook gegeven aan de eenheid voor elektrische spanning, Volt. Hedendaagse batterijen bestaan bijna zonder uitzondering uit schadelijke chemische stoffen. Het blijkt heel moeilijk om een schone batterij te maken die genoeg stroom levert om lampen en computers op te laten branden. Ook met deze biobatterij lukt dat niet, hij levert te weinig stroom. Maar je kan er wel een LED-lampje op laten branden.

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde

Door: Bastienne Wentzel

Niets is zo alledaags als het elastiekje. Ga maar na: hoe moet de postbode zijn stapels brieven bij elkaar houden zonder elastiekjes? De grootste gebruiker van elastiekjes ter wereld is dan ook het Amerikaanse postbedrijf. Maar ook het bosje bloemen kan niet zonder elastiekje om het bij elkaar te houden. En wat dacht je van elastiek in je kleding? Elastiekjes zijn gemaakt van rubber. De engelsen gaven de stof deze naam. Zij ontdekten dat je met een stukje rubber potloodstrepen kon uitvegen door erover te wrijven, to rub in het engels. Rubber is een natuurproduct gemaakt van latex, het sap uit de rubberboom. Maar hoe wordt die witte melkachtige vloeistof uiteindelijk een rond, rekbaar elastiekje?

Home » Wetenschap & techniek » Scheikunde