Hoe maak ik zeep
Document acties
- Tijdshoeveelheid 2 uren
- Moeilijkheidsgraad: goed te doen
Benodigdheden
- Olijfolie
- Natriumhydroxide (loog, caustic soda ofwel gootsteenontstopper korrels)
- Koud water
- Bakje
- Lepel
- Pannetje(s)
- Weegschaal om nauwkeurig bovenstaande hoeveelheden af te wegen
- Maatcilinder
- Houten lepel
- Thermometer
- Staafmixer
- Mal (bakje of puddingvorm)
Stappen
-
Zet alles klaar
Zet alle benodigdheden klaar. Natriumhydroxide ofwel loog is een bijtende stof dus doe er voorzichtig mee en draag liefst handschoenen. Laat het niet met metalen (vooral aluminium!) in aanraking komen! Je hebt een vrij nauwkeurige weegschaal en maatcilinder nodig om de hoeveelheden precies af te meten.
Weeg 100 gram olijfolie af en doe in het pannetje. Meet 35.6 gram water af en doe dat in een bakje. Weeg 12.7 gram natriumhydroxide af en doe in een glas. Deze hoeveelheden geven je een zeep met iets teveel vet erin. Daardoor drogen je handen niet uit na het wassen ermee. Wil je dat niet, gebruik 5% minder olie (95 gram dus).
-
Maak de loogoplossing
Voeg de korrels natriumhydroxide voorzichtig, in kleine porties aan het water toe en roer todat het is opgelost. Dat kan even duren en de oplossing wordt behoorlijk warm. Laat afkoelen tot vijftig graden celsius. Verwarm daarna de olijfolie in het pannetje tot ongeveer vijftig graden celsius.
-
Voer de chemische reactie uit
Wanneer beide mengsels op dezelfde temperatuur zijn van 50°C, haal dan het pannetje van het vuur en giet terwijl je roert met de houten lepel, de natriumhydroxideoplossing langzaam in het pannetje vet. De oplossing wordt troebel, dat zijn de eerste sporen van zeep! Heb je een (staaf)mixer, versnel dan het verzepingsproces door er minimaal een kwartier in te mixen tot het dik is. De juiste dikte heb je bereikt als een streep getrokken met de lepel een tijdje blijft staan. Dat kan best lang duren! Als je zeker weet dat je de hoeveelheden nauwkeurig hebt afgewogen zit er niets anders op dan geduld te hebben. Roerend met een lepel kan het proces meer dan een uur duren.
-
Voeg geuren en kleuren toe
Je kunt nu naar smaak geurolie (van de drogist), kleurstof (voedingskleurstof verkrijgbaar bij de supermarkt), of kruiden zoals lavendelbloesem toe te voegen. Alles naar smaak, gewoon een kwestie van proberen.
-
Alternatief: voer het ‘hot process’ uit
Als de zeep dik is geworden kun je ervoor kiezen het versneld te laten rijpen door te verhitten. Dit heet het ‘hot process’ of HP. Dit is niet nodig, je kunt ook direct verder gaan met stap 6. Een HP-zeep is grover van structuur dan zeep die koud gerijpt is. Zet het pannetje met zeepmengsel in een oven die op 80-90°C is verwarmd. Roer regelmatig en laat het een half uur tot een uur verwarmen. Via een vla-achtige fase gaat de zeep de gel-achtige fase in. Dan is de zeep klaar. Laat het mengsel niet te heet worden! Boven de ongeveer 100°C gaat het schuimen en komt alles in je oven.
-
Giet de zeep in een vorm
Zit het mengsel in de vorm, wacht dan totdat de zeep hard of taai wordt. Dit kan best lang duren, zeker een dag tot soms meerdere dagen. Als de zeep hard genoeg is kun je hem uit de vorm halen maar deze moet dan nog een paar weken narijpen. Dit is nodig om de zeep te laten drogen en de chemicaliën de tijd te geven om volledig te reageren. De zeep zal ook nog iets harder worden.
HP-zeep wordt snel hard wanneer het afkoelt, even doorwerken dus. Je kunt meerkleurige zeep maken door er in deze fase pas kleurstof door te mengen en niet te hard te roeren. Deze zeep is na afkoelen al klaar voor gebruik.
Do's
- Wees voorzichtig met natriumhydroxide, draag liefst handschoenen. Ook de oplossing in water is bijtend!
- Experimenteer met geuren en kleuren
- Goed roeren is belangrijk
Don'ts
- Zomaar wat hoeveelheiden bij elkaar gooien. Het is een chemische reactie, meet nauwkeurig af
- De ‘hot process’ zeep te heet laten worden
