Persoonlijke hulpmiddelen
Home » Lichaam & geest » Persoonlijke ontwikkeling » Hoe kweek ik zelfdiscipline
5

Hoe kweek ik zelfdiscipline

Document acties
  • Tijdshoeveelheid 365 dagen
  • Moeilijkheidsgraad: uitdagend
Hoe kweek ik zelfdiscipline
Zelfdiscipline is een gewoonte die niet iedereen even goed onder de knie heeft. Het resultaat? Uitstelgedrag, deadlines die niet gehaald worden en veel, heel veel spanning, voor jou én je omgeving. Het kweken van zelfdiscipline is dan ook geen overbodige luxe. Rita Emmet, auteur van ‘The Procrastinator’s Handbook’ en David Allen, de man achter ‘Getting Things Done’ zijn beiden experts als het gaat om het aanleren van systemen die helpen om op tijd te beginnen én je werk op tijd af te krijgen. Met hun tips kun jij ook zelfdiscipline kweken!

Hoedoe door: Adine Faber-Versluis

Bekijk het profiel van Adine Faber-Versluis
Aantal Hoedoes: 469


Benodigdheden

  • Motivatie
  • Agenda
  • Word of Excel
  • Pen en papier
  • Stopwatch
  • Zelfhulpboeken
  • Markeerstiften
  • Audioboeken van motivational speakers als David Allen
  • Coach (optioneel)

Stappen

  1. Breng je leven in kaart

    Je zult misschien denken: ‘Wat moet ik met zelfdiscipline? Ik leef prima zo!’ Maar is dat ook werkelijk zo? Of leef je gehaast en van dag tot dag, zonder te beseffen dat je veel te weinig tijd hebt voor hetgeen dat echt belangrijk voor je is? Breng je leven eens in kaart door op een groot vel papier een cirkel te tekenen en daarin aan te geven hoeveel tijd je op een gewone dag hebt voor je werk, je gezin, je vrienden, je huishouden en jezelf. Vergeet de tijd die je slaapt niet op te nemen in je overzicht. Een goede manier om hier een eerlijk overzicht van te maken is door een week bij te houden hoeveel tijd je aan elk van deze aspecten kwijt bent. Neem het gemiddelde en verwerk dat in je overzicht.

  2. Beoordeel de uitkomst

    Als je alles in kaart hebt gebracht, dan is het tijd om de uitkomst te beoordelen: is er sprake van een perfecte balans, of zou je eigenlijk wel wat tijd willen verschuiven van bijvoorbeeld je werk naar je privé-leven? Maak nog een overzicht waarin je aangeeft wat voor jou de ideale invulling van je leven zou zijn, hoeveel tijd je dan aan ieder bovengenoemd aspect zou besteden. Houd even geen rekening met bijvoorbeeld de vaste lasten die betaald moeten worden, maar ga uit van wat je het liefste wilt. Dat is namelijk hetgeen dat je motiveert. Rita Emmet: ‘Weggestopt in een donker hoekje van ons hart bevinden zich dat diploma, of die muzieklessen, of dat bedrijf dat je wilt beginnen, of die berg die je nog wilde beklimmen, of het boek dat je wilde schrijven. Ze worden uitgesteld tot... ooit. Wanneer je je dromen nastreeft, tap je uit een onmetelijke bron van energie en enthousiasme.’ Zolang je weet dat je daar naar toe werkt, ben je gemotiveerd om je zaakjes snel op orde te krijgen.

  3. Besef wat zelfdiscipline je op kan leveren

    ‘Hoeveel tijd, energie en emotie heb je al gespendeerd aan lijden of je schuldig voelen omdat je iets steeds maar uit hebt gesteld, om er vervolgens achter te komen dat de taak zodra je eenmaal begonnen bent maar heel weinig tijd in beslag nam?’ Rita Emmet slaat in haar boek The Procrastinator's Handbook de spijker precies op de kop: uitstellen levert je niets dan ergernis en spanning op, terwijl je taak gewoon blijft staan!

    Ergens weet je dit ook wel, maar je denkt maar liever niet teveel na over hoe je het eigenlijk had moeten doen en voor je het weet staat er weer zo’n vervelende deadline voor de deur en zit je weer in hetzelfde schuitje. Door je goed te beseffen wat zelfdiscipline je op kan leveren, wordt het vanzelf een meer aantrekkelijke optie dan uitstellen. Kijk naar het schema dat je in de vorige stap gemaakt hebt en schrijf een aantal concrete zaken op die het kweken van zelfdiscipline jou op kunnen leveren. Denk bijvoorbeeld aan:

    • Meer tijd voor je gezin
    • Tijd voor het oppakken van je oude hobby
    • Minder spanning waardoor je beter slaapt

    Door te kijken wat zelfdiscipline toe zou voegen aan jouw leven, wordt je je steeds meer bewust van je eigen rol in ‘drukke’ leven en zie je dat je voor een groot deel zelf kiest voor de spanning die hiermee gepaard gaat. Om zelfdiscipline te kweken hoef je slechts één ding in te leveren: je kunt niet meer altijd zomaar doen wat je wilt. Als er een bepaalde taak op de planning staat, dan moet hij ook gedaan worden.

  4. Maak elke dag een planning

    ‘Plannen? Daar heb ik geen tijd voor!’ Hoor jij jezelf dit ook vaak zeggen? Dit is gewoon een slechte smoes voor het toelaten van uitstelgedrag. Als jij niet plant wat je die dag gaat doen, dan hoef je ook geen verantwoording af te leggen over de dingen die je NIET gedaan hebt. Rita Emmet is heel duidelijk in wat je dan wél moet doen: ‘Bekijk elke dag je agenda, schema, deadlines en to-do lijst. [...] Stel voor het begin van iedere werkdag je prioriteiten vast.’

    Pak daarom je agenda en noteer alle deadlines en belangrijke gebeurtenissen die je hierin hebt staan. Neem de tijd om voor al deze zaken een planning te maken: wanneer moet je beginnen en welke tussendeadlines zijn nodig om uiteindelijk op tijd klaar te zijn? Houd hierin rekening met ‘spelbrekers’ zoals collega’s die je van informatie moeten voorzien, iets dat opgestuurd moet worden, etcetera. Doe hetzelfde voor elke nieuwe deadline die je vanaf nu in je agenda schrijft. Door taken op te delen in kleine stukjes, worden ze niet alleen overzichtelijker, maar is het ook prettiger om er aan te beginnen. Je ziet er minder tegenop en komt gemakkelijker in actie.

    Aan de hand van deze aparte planningen maak je iedere ochtend je dagplanning. Noteer hier precies wat je die dag gaat doen en hoeveel tijd je daarvoor nodig hebt. Houd je planning gedurende de hele dag bij de hand en streep met een markeerstift af wat je gedaan hebt. Je zult zien dat dit afstrepen je motiveert om nog meer te doen. 

    Houd daarnaast een to-do lijstje bij de hand waar je dingen op kunt zetten die gedurende de dag op je pad komen. Proberen deze dingen te onthouden raadt David Allen stevig af: ‘Als het in je gedachten is, dan zijn je gedachten niet helder. Alles wat je beschouwt als niet af op wat voor manier dan ook moet je op een goede plaats buiten je gedachten bewaren,’ Je kunt – als er tijd over is – ervoor kiezen die dingen dezelfde dag te doen, of ze op een later moment opnemen in je planning.

  5. Zorg voor regelmaat

    Het is lastig je aan een planning te houden als je geen structuur hebt in je leven. Probeer daarom zoveel mogelijk op dezelfde tijd te doen: naar bed gaan, opstaan, eten, enzovoorts. Je lichaam went aan dit ritme en presteert beter. Breng daarnaast regelmaat aan in je processen: check je e-mail op vaste tijden, zorg voor een opgeruimde werkplek en probeer ieder papier slechts één keer beet te houden. David Allen hanteert de twee-minuten-regel: ‘Als iets minder dan twee minuten kost, doe het dan direct: hetzelfde papier of dezelfde taak nog een keer door je handen laten gaan duurt langer.’

  6. Zet jezelf aan een taak

    Je dagplanning heeft totaal geen zin als je er niet ook daadwerkelijk gebruik van maakt. Het maken van een dagplanning is een belangrijke stap in het kweken van zelfdiscipline; je leert jezelf namelijk een bewustzijn aan van de taken die je moet doen. Dit overzicht geeft je meer rust om de dingen ook daadwerkelijk te doen. Het kan echter moeilijk zijn om echt ergens aan te beginnen en dan is zo’n planning ineens wel heel confronterend. Neem daarom gedurende de eerste paar weken een stopwatch en zet die op twintig minuten. Wijd jezelf gedurende die twintig minuten volledig aan een taak op je planning, het liefst de taak waar je het meeste tegenop ziet. David Allen: ‘Denk aan de laatste keer dat je je ontzettend productief voelde. Je voelde waarschijnlijk dat je dingen onder controle had; je stond niet onder spanning; je was gefocust op wat je deed; tijd leek voorbij te vliegen; en je voelde dat je duidelijke vooruitgang maakte richting een belangrijk doel.’ Door jezelf te dwingen om een relatief kleine periode aan het werk te gaan, werk je naar die flow toe. Door jezelf voor te stellen hoe goed dat voelde, wil je ook echt in die flow terecht komen.

    Waarschijnlijk zit je, zodra de stopwatch afgelopen is, zo in de taak, dat je met plezier nog even doorgaat. Wanneer je merkt dat je je met gemak 20 minuten kunt concentreren, kun je deze periode ook omhoog schroeven. Des te langer je bezig bent, des te beter. Rita Emmet: ‘Als je tijd om is ben je nog niet klaar, maar je ziet wel het licht aan het einde van de tunnel. [...] Als je het momentum verkregen hebt, dan zul je niet willen stoppen. Je kunt er zelfs plezier in hebben om even door te zetten om het volledige project af te maken.’


    Om jezelf nog extra te motiveren kun je bijhouden hoe lang je nu daadwerkelijk over één van die taken waar je zo tegenop zag gedaan hebt. Rita Emmet: ‘Wanneer je je taak afgerond hebt, zul je versteld staan van hoe weinig tijd het je eigenlijk koste. In het vervolg, als je weer weerstand voelt tegen een gelijksoortige taak, herinner jezelf eraan dat ‘het maar tweeëndertig minuten koste’, of hoeveel tijd je ervoor nodig had.'

  7. Beloon jezelf

    Zeker in het begin is het belangrijk jezelf te blijven motiveren om door te zetten. Hoewel zelfdiscipline op zichzelf je al veel oplevert in termen van tijd en rust, zul je dit in de eerste instantie niet zo zien. Zoek daarom een beloning voor jezelf die voor jou de moeite waard is om even voor door te zetten.

    Wat voor jou de ideale beloning is kun je zien op het schema dat je eerder hebt gemaakt: waar heb je nu naar je idee eigenlijk te weinig tijd voor? Als je bijvoorbeeld meer tijd met je kinderen door wilt brengen, dan kun je ervoor kiezen om jezelf te belonen met een dagje uit met de kinderen als je die ene belangrijke deadline gehaald hebt, of de hele week je schema hebt volgehouden.

    Bedenk daarnaast voor jezelf ook een aantal kleine beloningen: een doosje chocolade, een half uurtje op de bank voor de TV hangen, of een hoofdstuk lezen uit dat nieuwe boek waar je steeds maar niet aan toe komt. Je zult zien dat naar mate je meer zelfdiscipline kweekt, je productiviteit minder afhankelijk wordt van de beloningen. Je ziet dan namelijk zelf wat je harde werken oplevert: meer tijd die je vrijelijk kunt verdelen over dingen en mensen die voor jou belangrijk zijn!

  8. Reflecteer en zet door

    Wanneer je plant, een regelmatig leven hebt en jezelf aan je taken blijft zetten, dan ben je op de goede weg. Omdat zelfdiscipline kweken niets anders is dan een nieuwe gewoonte aanleren, zul je moeten blijven oefenen tot het ‘eigen’ wordt. Zet daarom door en houd je nieuwe patronen minimaal een maand vol. Blijf je continu bewust van het proces waar je in zit, bijvoorbeeld door ’s morgens voor je op staat te bedenken wat je die dag allemaal wilt bereiken en hoe dit in je planning past, en ’s avonds terug te kijken naar wat je allemaal gepresteerd hebt. Deze vorm van reflectie helpt je jezelf op het juiste pad te houden.

  9. Schakel een coach in

    We zijn eerlijk: je hebt mensen zonder zelfdiscipline en mensen zonder zelfdiscipline. Als je ondanks alle voorgaande tips écht niet in beweging te krijgen bent, dan kan het handig zijn om een coach in te schakelen. Een coach kan je helpen te ontdekken wat jouw drijfveren zijn en zo wél de gevoelige snaar raken die jij blijkbaar nodig hebt om aan de gang te gaan. Je zult nog steeds zelf het werk moeten doen, maar je bent zeker meer gemotiveerd én hebt een extra stok achter de deur!

Do's

  • Zit je veel in de auto? Luister dan eens naar zogenaamde Motivational Speakers. Hun boeken zijn ook verkrijgbaar op CD
  • Een coach kan je over een onbewuste drempel helpen; aarzel niet om er één in te schakelen als het je zelf niet lukt om zelfdiscipline te kweken
  • ‘Incasseer’ je beloningen en geniet er met volle teugen van: je hebt ze verdiend!
  • Reflecteer op je eigen handelen en probeer jezelf bewust te worden van je valkuilen, om ze vervolgens te vermijden
  • Begin altijd met de taken waar je het meest tegenop ziet; als deze taken achter de rug zijn, voel je je opgelucht en werk je nog beter door

Don'ts

  • Geef niet op: zelfdiscipline is geen karaktereigenschap, maar een gewoonte die geleerd kan worden
  • Denk niet dat je geen planning nodig hebt: plannen is essentieel voor effectieve productiviteit
  • Neem niet teveel werk aan, maar kijk eerst in je planning of je er wel echt ruimte voor hebt

Bron

Boek ‘The Procrastinator’s Handbook’ door Rita Emmet, Walker & Company, 2000 en boek ‘Getting Things Done’ door David Allen, Penguin Books, 2001.

Meer uitleg