Hoe zeg ik sorry

Hoedoe door: Irene de Vette

Bekijk het profiel van Irene de Vette
Aantal Hoedoes: 78

Stappen

1. Bereid je voor

   Misschien ben je een van die vele mensen die het moeilijk vinden om ‘het spijt me’ te zeggen. Juist omdat je niet gewend bent dat je de boel verstiert. Het feit dat je je niet zo goed weet te excuseren, laat zien dat je gedrag de meeste tijd volkomen in orde is.

   Dat ongemakkelijke gevoel staat niet altijd in verhouding tot de ernst van de fout die je gemaakt hebt. Als je manieren bedenkt om je excuses aan te bieden, kunnen gedachten en emoties met je op de loop gaan en voel je je meer en meer beschaamd en opgelaten over de situatie. Door die verwarrende cocktail in je buik kun je niet meer helder nadenken over hoe je het weer goed kunt maken. Denk daarom goed na over wat je wil zeggen.

   Hoe maak je iemand duidelijk dat je werkelijk spijt hebt? Door de manier waarop je de excuses brengt en door wat je precies zegt.

   Een spijtbetuiging bestaat uit de volgende onderdelen: 

   • een gedetailleerde beschrijving van de gebeurtenis
   • erkenning van de kwetsing of schade die je hebt aangericht
   • verantwoordelijkheid nemen voor de situatie
   • erkenning van jouw rol in de gebeurtenis
   • een uiting van spijt
   • vragen om vergiffenis
   • garanderen dat het niet weer gebeurt.
   • een vorm van schadeloosstelling indien mogelijk of noodzakelijk

   Als je de gebeurtenis in detail beschrijft, maak je duidelijk dat je goed weet in welke situatie je de ander gekwetst heeft. Het geeft de ander een gevoel van erkenning van zijn gevoelens. Wees zo specifiek mogelijk en spits je excuses alleen toe op de gebeurtenis(sen) in kwestie.

   Dan, door je fout te (h)erkennen, weet de ander dat je je realiseert dat je hem pijn hebt gedaan. Draag een mogelijke reden aan voor je gedrag, maar kijk uit dat het geen smoes is. Neem je verantwoordelijkheid voor de fout en je rol in de situatie. Probeer jezelf niet te verdedigen of je acties goed te praten. Je wilt de situatie goedmaken. Het gaat nu om de ander en hoe hij zich voelt. Heb het dus niet over hoe slecht jij je voelt. De excuses gaan over niet jouw schaamte en schuldgevoel of je angst voor afwijzing.

   Voor het eindresultaat (de gekwetste gevoelens of schade) maakt het niet uit of je gedrag opzettelijk was of niet. De manier waarop je sorry zegt, is het belangrijkst. Vraag om vergiffenis. Als je ‘het spijt me’ zegt met de belofte dat het niet weer gebeurt, is dat een stap in de goede richting de relatie en het vertrouwen weer te herstellen. 

2. Bepaal het juiste tijdstip en de juiste plaats

   Zelfs al heeft iedere vorm van excuses dezelfde elementen, de mate van formaliteit, speelsheid of romantiek die je erin brengt heeft natuurlijk te maken met de relatie die je met de ander hebt en de aard van je misstap. Doe je iets stoms en is het niet zo erg, bied dan meteen je excuses aan. Zeg je bijvoorbeeld iets verkeerds tegen een collega of doe je iets in het verkeer wat echt niet kan, zeg direct sorry. Je hebt een inschattingsfout gemaakt.

   Heb je ruzie gehad met een naaste, neem dan even de tijd om af te koelen en na te denken over wat er gebeurd is. Waar ben je de mist in gegaan? Wat heb je precies gedaan dat de ander heeft gekwetst of schade heeft berokkend? Je kunt met je excuses beter wachten tot de gemoederen enigszins tot bedaren zijn gekomen.

   Als degene aan wie je je excuses aanbiedt meer een kennis is dan een goede vriend en wat je gedaan hebt niet zo ernstig, ga dan voor de meer formele benadering per brief of e-mail. Is de band hecht en je misstap behoorlijk, dan kun je beter afspreken op een neutrale plaats als een café of restaurant, of, als dat voor jullie beiden geen probleem is, bij een van jullie thuis. Via de telefoon je excuses aanbieden is niet zo’n goed idee.

   Bereid je voor op een gesprek. Zo zul je je minder gespannen voelen. Spreek daarna een tijd en plaats af om te praten. Leg niet precies uit wat je wilt doen, maar zeg gewoon dat je wilt praten. Blijf kalm, zo ziet de ander dat je oprecht bent en echt hebt nagedacht. Wees ontspannen en houd je lichaamstaal neutraal. Als je je armen kruist, zul je defensief overkomen. Kijk de ander aan. Vul ongemakkelijke stiltes in het gesprek niet meteen op, maar geef de ander de ruimte om na te denken en te reageren.

   Bij een mondeling excuus moet je voorbereid zijn op het gesprek wat er volgt, hoe de uitkomst ook zal zijn: negatief of positief. Soms kunnen pogingen tot excuses weer leiden tot hetzelfde conflict dat je juist wilde lijmen. Voorkom dat de discussie over bepaalde onderwerpen weer oplaait of dat je weer wonden openhaalt. Je wilt de situatie lijmen.

   Kies je ervoor je excuses in een brief te verwoorden, dan heeft de ontvanger tijd om over de situatie en je excuses na te denken voor hij antwoordt. Neem na een paar dagen zelf contact op als je dan nog niets van de ander hebt gehoord. Schrijf je een geliefde een brief, dan moet je die zeker met de hand schrijven en via de gewone post versturen.

   Als het bij de situatie past, dan kun je iets aan de ander geven bij je excuses. Aan een goede vriendin wellicht een zelfgemaakte cd met nummers die jullie mooi vinden. Of een bos bloemen of doos bonbons. Voor een partner wellicht een gedicht. Probeer iets te vinden wat bij de ander past, maar bedenk wel: het gaat uiteindelijk om de uitgesproken excuses.

3. Vraag vergiffenis

   Zeg je ‘sorry’ en meen je het oprecht, dan maakt dit je menselijker: iedereen verprutst het wel eens. Vaak luchten excuses enorm op, zowel voor jou als de ander. De gehoopte reactie op je excuses is vergiffenis. Mensen vinden het prettig om te vergeven. Geef de ander daarvoor zelf de regie: iedereen vergeeft op z’n eigen manier en in z’n eigen tempo. Vraag, bijvoorbeeld als jullie ruzie hebben gehad, niet de hele tijd of de ander nog boos is.

   Vergiffenis krijg je helaas niet altijd. Leer daarmee omgaan: je hebt een fout begaan. Misschien trekt de ander nog bij en heeft hij meer tijd nodig. Neem nooit zomaar aan dat de ander je ‘straft’ als hij tijd nodig heeft om je te vergeven, maar let wel op de waarschuwingstekens dat hij altijd wrok zal blijven koesteren. Zegt hij: ‘Ik zal je dit niet makkelijk laten vergeten’, of: ‘Ik wil wel je vriend zijn, maar dit zal onze relatie voorgoed veranderen’, dan kun je je afvragen of je de relatie niet beter kunt loslaten, hoe moeilijk dat ook is. Zorg er overigens wel voor dat je jezelf op den duur kunt vergeven voor wat je gedaan hebt. 

Do's

• Schat in elke situatie in wat de beste manier is om je excuses aan te bieden. Bereid je goed voor.
• Wees oprecht en blijf jezelf: als je niet goed uit je woorden komt, ziet de ander toch wel dat je de excuses echt meent.
• Probeer (als de situatie zich daartoe leent) humor te gebruiken in je excuses om het luchtiger te maken, maar blijf natuurlijk wel oprecht.

Don'ts

• Je excuses aanbieden en het niet echt menen. Dat ziet de ander meteen.
• Als je denkt dat het conflict grotendeels op miscommunicatie berustte, zeg dit dan niet midden in je spijtbetuiging. Laat wel weten dat de ander je in de toekomst kan helpen misverstanden te voorkomen door het aan te geven als je dreigt de mist in te gaan.
• Zeg niet: ‘sorry dat je je zo voelt’, want dan lijkt het alsof je de ander zelf voor zijn gekwetste gevoelens verantwoordelijk houdt.

Bron

Meer uitleg

• Durf jij je te verontschuldigen?